انواع ام دی اف و دلایل استفاده و کاربردهای ام دی اف(mdf)

ام‌دی‌اف (به انگلیسی: MDF) مخفف واژهٔ «تخته فیبر با چگالی (دانسیتهٔ) متوسط» (به انگلیسی: Medium-density fibreboard) است که جزو فراورده‌های چوبی محسوب می‌شود. ام‌دی‌اف نوعی تخته فیبر است که به روش خشک تولید می‌گردد. چگالی (دانسیتهٔ) آن بین ۶۵۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.
ام‌دی‌اف را پس از تولید می‌توان روکش نمود. روکش‌های تزیینی، علاوه بر زیبایی، به دوام و کاربرد آن در محیط‌هایی مانند آشپزخانه کمک می‌کند. روکش ملامینه متداول‌ترین نوع روکش برای ام‌دی‌اف است که در آن فرایند کاغذ نقش‌دار آغشته به چسب با فشار و حرارت پرِس بر روی تخته چسبانده می‌شود.
این محصول ضمن دارا بودن خواص شبیه سایر اوراق فشردهٔ چوبی، دارای برخی خواص برتر نیز هست که باعث ارتقای بازار آن در بین سایر اوراق فشردهٔ چوبی مانند تخته خُرده‌چوب (نئوپان)، تخته‌لایه، تخته فیبر سخت و… شده‌است. درواقع، این محصول ام‌دی‌اف ابتدا به‌عنوان جایگزین اوراق فشردهٔ چوبی مطرح بوده و سپس در کاربردهای جایگزینِ چوب نیز به‌کار رفته‌است. در حال حاضر، دامنهٔ کاربردهای آن روزبه‌روز درحال افزایش است.
ازجمله خصوصیاتی که باعث ایجاد کاربردهای متنوع ام‌دی‌اف شده، عبارتند از:
•    خصوصیات فیزیکی و مکانیکی بالا
•    دامنهٔ وسیع دانسیته (چگالی = وزن مخصوص)، ضخامت و ابعاد ام‌دی‌اف قابل تولید
•    قابلیت ابزارخوری، ماشین‌کاری و سنباده‌زنی
•    سطوح صاف و متراکم
•    قابلیت شکل‌پذیری و لبه‌های صاف
•    عدم وجود معایب چوب
•    پروفیل دانسیتهٔ یکنواخت و همگن
•    قابلیت انجام روسازی‌های مختلف همچون انواع روکشی‌های چوبی و غیرچوبی، رنگ‌آمیزی و غیره
•    پایداری ابعاد و مقاومت در برابر فشرده شدن
•    زیبایی ظاهری، طبیعت ملایم و ظریف و حالات شبیه به چوب
•    قیمت مناسب
تولید انواع مختلف این محصول در جهان دامنهٔ کاربرد آن را بسیار وسیع کرده‌است. امروزه می‌توان تخته فیبرهای نیمه‌سنگین ام‌دی‌اف بسیار متنوعی ازجمله تخته‌های سه‌لایه یا یکنواخت و همگن، تخته‌های نازک و ضخیم در ابعاد مختلف، تخته‌هایی با فرم آلدئید، کم‌فرم آلدئید یا بدون فرم آلدئید، تخته‌های تبدیل به سایز شده، روکش‌شده، لبه‌چسبانده، نقش‌برجسته، قالب‌گیری‌شده، ابزارخورده، پروفیل‌شده، با دانسیته‌های بسیار متنوع (کم یا زیاد)، مقاوم در برابر رطوبت، آب، آتش، قارچ، حشره و… را در بازارهای جهانی یافت.

کاربردهای ام دی اف

انواع مختلف MDFها در دکوراسیون داخلی، کابینت، درب و پنجره، غرفه‌های نمایشگاهی، مبلمان، کف‌پوش‌ها، قفسه‌ها، پارتیشن‌ها، دیوارکوب‌ها، پوشش‌های سقف و موارد دیگر کاربرد دارد که روز به روز نیز به کاربردهای آن افزوده می‌شود.

کابینت ام دی اف

ورق ام دی اف پرکاربردترین ماده در ساخت انواع کابینت آشپزخانه محسوب می شود. ام دی اف نه تنها در ساخت کابینت ام دی اف نقش اصلی را بازی می کند بلکه در  بیشتر انواع کابینت آشپزخانه مثل کابینت های گلاس، کابینت ممبران و حتی کابینت چوبی ماده اصلی است بخصوص برای تهیه بدنه ی کابینت ها. لذا قیمت ام دی اف در اقتصاد دکوراسیون و کابینت ها نقش اساسی ایفا می‌کند.

ام دی اف آشپزخانه

شاید شما نیز عبارت «ام دی اف آشپزخانه» را شنیده باشید. در واقع منظور افراد از بیان ام دی اف آشپزخانه، عموماً کابینت ام دی اف آشپزخانه است. تمامی اجزای بدنه و درب های  کابینت ام دی اف آشپزخانه (بجز صفحه کابینت)، از ورق ام دی اف ساخته می‌شود. ام دی اف آشپزخانه یا همان کابینت ام دی اف دارای نوع ساده (ورق ام دی اف ساده) و ام دی اف براق می‌باشد.
 

روش ساخت ام دی اف  

روش تولید آن به این صورت است که ابتدا قطعات چوبی را در بخش چیپر به صورت چیپس در آورده و سپس چیپس‌ها را دفیبره می‌کنند. الیاف جدا شده با چسب مخلوط گردیده و به رطوبت مناسب می‌رسند. مخلوط الیاف و چسب در فرمینگ به‌صورت کیک در آمده و در پرس فشرده می‌شوند. تخته‌ها پس از سرد شدن، اندازه بری شده و بسته‌بندی می‌گردد.
ابعاد MDF به طور معمول 4100*1830، 3360*1830، 2440*1830، 2440*1220 میلیمتر می‌باشد. البته با سایزهای وارداتی از ایتالیا 4100*2100 و از اتریش 2800*207 نیز می‌باشد. ضخامت‌های معمول نیز 3، 4، 6، 8، 10، 12، 16، 18، 20، 25، 32، 38 میلیمتر می‌باشد که هر کدام کاربردهای خاصی دارد. مثلاً ضخامت‌های کم در حد 3 میلیمتر معمولاً در ساخت رویه درب‌ها استفاده می‌شود.

خصوصیات  ام دی اف (MDF)

خصوصیات و کاربرد ام دی اف بسته به نوع آن متفاوت میباشد. ام دی اف را پس از تولید می‌توان روکش نمود. روکش ملامینه، متداول ترین نوع روکش ام ‌دی ‌اف است که در آن فرایند، کاغذ دکوراتیو آغشته به رزین تحت فشار و حرارت بر روی تخته چسبانده می‌شود. روکش‌ های تزئینی علاوه بر زیبایی، به دوام و کاربرد آن در محیط‌ هایی مانند آشپزخانه کمک می‌کند.

 مزایای ام دی اف

– دامنه وسیع دانسیته (وزن مخصوص)، ضخامت و ابعاد قابل تولید
– قابلیت ابزار خوری، ماشین‌کاری و سنباده زنی
– سطوح صاف و متراکم
– قابلیت شکل‌پذیری و لبه‌های صاف
– قابلیت انجام روسازی‌های مختلف همچون انواع روکش‌های چوبی و غیر چوبی و …
– پایداری ابعاد و مقاومت به فشرده شدن
– زیبایی ظاهری
– قیمت مناسب نسبت به چوب
-راحت تمیز می‌شوند

MDF به‌دلیل ساختار یکنواخت همگنی که دارد به راحتی ابزار کاری شده و تهیه پروفیل و برش‌کاری به‌راحتی و بدون اتلاف و خرابی امکان‌پذیر است. همچنین بواسطه داشتن سطح بسیار صاف و صیقلی قابلیت روکش‌کاری و رنگ شدن خوبی دارد. در برابر رطوبت، پوسیدگی و همچنین خوردگی توسط حشرات از جمله موریانه کاملاً مقاوم است. طول عمر بیشتری داشته و در برابر تغییر شکل و خمیدگی و پیچش مقاوم بوده و از خاصیت ضد صدا بودن برخوردار است.

معایب ام دی اف

– در صورت خراشیدن رویه و نفوذ آب به سرعت خراب می‌شوند.
– بعضی از انواع به حرارت و گرما حساس هستند.
– دارای بافت نرم است که دلیل سهولت ابزار زدن آن نیز می‌باشد. ولی همین نرمی باعث می‌شود که مثلاً پیچ‌ها با چند بار باز و بسته شدن هرز و لق شوند مگر اینگه محل پیچ را تغییر دهیم.
– به دلیل وجود فرمالدئید در رزین آن برای سلامتی خطرناک است. هرچند مقدار فرمالدئید به کار رفته در ساخت MDF به اندازه‌ای نیست که باعت نگرانی زیاد شود. اما بخار شدن فرمالدئید به کار رفته در آن می‌تواند هوای خانه را آلوده کرده و به‌خصوص برای کودکان نیز مضر می‌باشد.

انواع ام دی اف

خصوصیات و کاربرد ام دی اف نازك:

این تخته‌ها به كلاسهای خیلی نازك از ۵/۲ تا ۶ میلی متر و ۴ تا ۶ میلی متر تقسیم میشوند. از موارد كاربرد عمومی ام ‌دی ‌اف نازك می توان به كف كشوها، پشت كابینت ها، رویه درها و… اشاره کرد. تمام روسازی قابل انجام روی ام ‌دی ‌اف معمولی روی MDF نازك نیز اجرا میشود. سایر موارد كاربرد ام دی اف نازك عبارت است از: دیوار كوب ها، پوشش های سقف، غرفه های نمایشگاهی، صنایع اتومبیل سازی، رویه لاستیك زاپاس (یدك)، پشت صندلی، رویه در، تولید تخته های انحناء دار و … می باشد.
________________________________________

خصوصیات و کاربرد ام دی اف ضخیم :

ام دی اف ضخیم طبق استاندارد به كلاسهای ۴۵-۳۰ میلی متر و ۶۰-۴۵ میلی متر تقسیم می شود و جهت ساخت سازه های معماری، ستونها، پایه های میز، طاقها، رویه كاری(كابینت)، كف نیمكت و كلا” در مواردی استفاده می شود كه صفحات ضخیم و بزرگ با خواص ماشین كاری (خصوصا” عمیق) مسطح و با سطوح صاف نیاز است.
________________________________________

خصوصیات و کاربرد ام دی اف با وزن مخصوص بالا:

MDF های استاندارد معمولی با ضخامتهای ۱۹-۱۲ میلی متر معمولاً دارای چگالی ۶۵۰ تا ۸۰۰ kg/m  هستند. چگالی های بالاتر ام ‌دی ‌اف یعنی بالای ۸۰۰ نیز تولید و عرضه می شود. در واقع این کار با اضافه كردن فیبر، چسب و فشار در حین پروسه تولید اوراق سنگین تر انجام می شود که افزایش چگالی، باعث بالاتر رفتن قابلیت های ماشین كاری و سطح سازی (رنگ، روكش و…) شده و نیز خصوصیات مكانیكی و فیزیكی ام دی اف را نیز بهبود می بخشد. موارد استفاده این نوع MDF های سنگین (HDF) عبارتند از: كف پوشها، پله ها، قفسه های صنعتی، میز كار و…
________________________________________

خصوصیات و کاربرد ام دی اف با وزن مخصوص پائین:

MDF با وزن مخصوص ۵۵۰ تا ۶۵۰ kg/m و ULDF با وزن مخصوص زیر ۵۵ kg/m ،جهت استفاده در مواردی كه وزن كمتر مورد نیاز است و نیازی به استحكام بالا وجود ندارد یا در مواردی كه خواص عایق صدا بودن مورد نیاز باشد تولید و عرضه می شود. این ام دی اف ها جهت ساخت پروفیلهای تزئینی معماری، ساخت غرفه های نمایشگاهی و كلاً مواردی كه جابجایی با دست  و نیز حمل و نقل و ابزار خوری سریع مورد نیاز است، استفاده می شود.
________________________________________

ام ‌دی ‌اف با روكش های تزئینی:

مهمتـرین و غیـر قـابـل تفكیك ترین كاربرد یا آماده سازی ام دی اف جهت كاربرد نهایی، روسازی آن و خصـوصـا” روكش كردن آن می باشد. انجـام عملیـات روكـش كردن MDF امـروزه جـزء خدمات ضروری تولیدكنندگان MDF به خریداران می باشد، بطوریكه معمولاً اكثر كارخانجات بزرگ تولید ام دی اف دارای خطوط روكشی نیز هستند. انواع روكش ها شامل روكش های چوبی (گونه های مختلف)، كاغذی، ملامینه، PVC  و… می باشد.
________________________________________

ام دی ‌اف های قالب گیری شده:

در این روش تخته MDF به شكل خاصی كه در پرس به آن داده می شود تولید می شود، مانند رویه درهای طرح دار و حالت دار، یك تكه یا ام دی افی که در كابینت و كشو و پنجره و… استفاده می شود. این محصولات را می توان به راحتی روكش نمود (پرس ممبران) و به بازار عرضه كرد. اخیراً واردات این گونه ام دی اف به ایران در حال رونق گرفتن است.
________________________________________

ام ‌دی ‌اف های قابل انعطاف:

بوسیله یك پیش تیمار شیمیایی روی MDF با تركیبات الكالین، می توان به آن خواص پلاستیك (موقتی) و قابلیت انعطاف و شكل پذیری داد.
________________________________________

ام ‌دی ‌اف مقاوم در برابر حشرات و قارچها:

این نوع MDF ها که بیشترین استفاده آنها در تولید بعضی از کفپوش ها است، دارای مواد ضد حشرات (حشره کش و قارچ کشی) می باشد که باعث می شود از حمله آفات در امان باشد و دوام بیشتری داشته باشد.
________________________________________

ام دی اف با فرمالدئید کم:

مقدار انتشار فرمالدئید از MDF  معمولی بسته به نوع چسب و مقدار آن کمی متفاوت است. انتشار فرمالدئید MDF  نباید بیشتر ازgr100/mg30 باشد. این نوع MDF بیشتر در وسایل داخل خانه مانند مبلمان استفاده می شود، ولی تهویه مناسب در محل استقرار آنها نیز باید وجود داشته باشد تا فرمالدئید را از محیط خارج سازد.
________________________________________

ام ‌دی ‌اف مقاوم در برابر رطوبت:

تولید MDF مقاوم در برابر رطوبت بیشتر برای استفاده در محیط با رطوبت نسبی محیط حداکثر ۸۰% بوده و با بهبود چسب اوره فرمالدئید معمولی مورد استفاده در تولید MDF یا استفاده از یک چسب ضد رطوبت جایگزین انجام می شود. تمام خصوصیات مثبت MDF معمولی در این نوع تخته ها به اضافهاستحکام طولانی تر و تغییر ابعاد کمتر در اثر رطوبت وجود دارد. موارد استفاده MDF مقاوم در برابر رطوبت عبارتند از مبلمان، حمام و دستشویی، کابینت دور ظرفشویی، کف پوشها، پنجره ها، پله ها، پروفیل های خاص و…
________________________________________

ام ‌دی ‌اف مقاوم در برابر آتش:

برای این منظور می توان MDF را با پوشش های ضد آتش پوشاند یا مواد و نمک های خاص ضد آتش تیمار کرد، ولی بهترین راه اضافه کردن مواد ضد آتش در حین پروسه تولید است. موارد مصرف این نوع تخته ها عبارتند از پوشش دیوارها، پارتیشن ها، قفسه فروشگاهها و…

________________________________________

ام دی اف خام:

ام دی اف خام یکی از انواع تخته های فیبر می باشد که به روش خشک تولید می شود و پس از تولید برای زیبایی و دوام آن را روکش می کنند. از جمله رایج ترین نوع روکش برای ام دی اف خام روکش ملامینه می باشد.از خصوصیات ام دی اف خام می توان به سطوح صاف و متراکم، قابلیت ماشین خوری و ابزار زنی، قابلیت شکل پذیری، انجام روسازی های گوناگون مثل روکش های چوبی و غیره چوبی، رنگ آمیزی، قیمت مناسب، زیبایی ظاهری وغیره اشاره کرد.از کاربرد های ام دی اف استفاده در ساخت مبلمان، ساخت آرک ها و ستون های داخل ساختمان، پارتیشن بندی، در کفش سازی، اسباب بازی و غیره می باشد. 

مزایای ام دی اف خام:

    قابلیت شکل پذیری و لبه های صاف
    محکمتر و سبک تر بودن از چوبهای رشته ای
   سطوح صاف و متراکم
   ظاهری زیبایی ، طبیعت ملایم و ظریف و حالات شبیه به چوب

مشخصات فنی ام دی اف خام:

ابعاد ام‌دی‌اف خام به‌طور معمول عبارتند از (ابعاد به میلی‌متر است):
    ۴۱۰۰×۱۸۳۰
    ۳۶۶۰×۱۸۳۰
    ۲۴۴۰×۱۸۳۰
    ۲۴۴۰×۱۲۲۰
البته اغلب سایزهای وارداتی از ایتالیا ۴۱۰۰×۲۱۰۰ و از کشور اتریش ۲۸۰۰×۲۰۷۰ و ۲۶۰۰×۲۰۷۰ می‌باشند.
ضخامت‌های تولیدی و معمول نیز به‌صورت ۳، ۴، ۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۵، ۳۲ و ۳۸ میلی‌متر است. طبق اظهار دبیر انجمن چوب ایران تقاضا برای ام‌دی‌اف به‌طور تخمینی بالغ بر ۱۴۰هزار تُن در سال می‌باشد. در بازار ایران در حال حاضر ابعاد بزرگتر طرفدار بیشتری دارد. با توجه به اینکه ضخامت‌های مختلف هر کدام کاربرد خاص خود را دارند ولی ضخامت‌های کمتر در حد ۳ میلیمتر که معمولاً برای درب سازی استفاده می‌شوند و ضخامت‌های بالاتر در حدود ۱۲، ۱۶ و ۱۸ میلی‌متر از خریدار بیشتری برخوردار است. البته درمورد خریدار جزئی ام‌دی‌اف روکش‌شده رنگ روکش نیز نقش زیادی دارد.